Chiến tranh Lạnh (1947-1991) là giai đoạn căng thẳng địa chính trị giữa hai siêu cường là Hoa Kỳ (tư bản chủ nghĩa) và Liên Xô (xã hội chủ nghĩa) sau Thế chiến II. Sự đối đầu này không có chiến tranh trực tiếp giữa hai bên mà thể hiện qua cuộc chạy đua vũ trang, chạy đua vào không gian và các cuộc xung đột ủy nhiệm. Thế giới bị chia thành hai khối đối lập: NATO (do Mỹ dẫn đầu) và Khối Warszawa (do Liên Xô dẫn đầu), và kết thúc với sự tan rã của Liên Xô năm 1991.
Diễn biến chính
Diễn biến chính
- Khởi đầu: Bắt đầu sau Thế chiến II, đỉnh điểm vào tháng 3 năm 1947 khi Tổng thống Mỹ Truman đọc bài phát biểu trước Quốc hội, theo
- Đối đầu ý thức hệ: Hoa Kỳ với chủ nghĩa tư bản và Liên Xô với chủ nghĩa xã hội, dẫn đến sự chia rẽ thế giới thành hai khối.
- Hình thành khối quân sự:
- Khối phương Tây: Dẫn đầu bởi Hoa Kỳ, bao gồm các nước dân chủ tự do và được tổ chức quân sự thông qua NATO.
- Khối phương Đông: Dẫn đầu bởi Liên Xô, bao gồm các nước xã hội chủ nghĩa, được thống nhất bởi Hiệp ước Warszawa.
- Các hình thức xung đột:
- Chạy đua vũ trang: Cả hai bên đều sản xuất và tàng trữ vũ khí hạt nhân, tạo ra chiến lược "Sự hủy diệt lẫn nhau được bảo đảm" (MAD) để răn đe đối thủ.
- Chạy đua vào không gian: Một cuộc cạnh tranh công nghệ và kỹ thuật để chứng tỏ ưu thế, theo
- Xung đột khu vực (Chiến tranh ủy nhiệm): Xung đột ở các nước khác nơi hai siêu cường hỗ trợ các phe đối lập (ví dụ: Chiến tranh Việt Nam).
- Kết thúc: Chiến tranh Lạnh kết thúc vào năm 1991 với sự tan rã của Liên Xô sau các cải cách nội bộ và sự sụp đổ của các chế độ cộng sản ở Đông Âu.
- Các hình thức xung đột: