Câu lạc bộ Tin học dành cho học sinh Tiểu học

[sai mần gium pen 07 - Vũ Hoàng Quân 5/4]

Bước 1: Chuẩn bị môi trường​

1. Chọn trình biên dịch / assembler
   
   • NASM (Netwide Assembler): phổ biến, miễn phí
     
     • Link: https://www.nasm.us/
   • Hoặc MASM (Microsoft Assembler) nếu dùng Windows + Visual Studio
2. Cài đặt môi trường để chạy ASM
   
   • Windows: NASM + Command Prompt hoặc Visual Studio
   • Linux: NASM + terminal
   • Mac: NASM + terminal
3. Chọn môi trường giả lập/IDE (tùy chọn)
   
   • Emu8086: cho ASM 16-bit, dễ học, trực quan
   • Visual Studio Code + plugin NASM

---

Bước 2: Cấu trúc cơ bản của chương trình ASM​

ASM làm việc trực tiếp với registers, memory, và instruction set.


Ví dụ: chương trình ASM in “Hello” trên console (NASM + Linux x86_64):



<span>section .data<br> msg db "Hello, ASM!",0xA ; dữ liệu + newline<br><br>section .text<br> global _start ; điểm bắt đầu chương trình<br><br>_start:<br> mov rax, 1 ; syscall: sys_write<br> mov rdi, 1 ; file descriptor: stdout<br> mov rsi, msg ; địa chỉ chuỗi<br> mov rdx, 12 ; độ dài chuỗi<br> syscall ; gọi hệ thống<br><br> mov rax, 60 ; syscall: sys_exit<br> xor rdi, rdi ; exit code 0<br> syscall<br></span>

• mov: chuyển giá trị vào register
• syscall: gọi hệ điều hành để thực hiện hành động (như in ra màn hình)
• rax, rdi, rsi, rdx: register dùng để truyền tham số

---

Bước 3: Khái niệm cơ bản cần biết​

1. Registers: nơi lưu dữ liệu tạm thời
   
   • Ví dụ x86_64: rax, rbx, rcx, rdx
2. Memory addressing: làm việc trực tiếp với địa chỉ của biến
3. Instructions: lệnh cơ bản
   
   • mov: chuyển dữ liệu
   • add/sub/mul/div: toán học
   • cmp/jmp: điều kiện và nhảy
4. Syscall / interrupt: tương tác với hệ điều hành

---

Bước 4: Viết chương trình ASM đầu tiên​

1. In ra màn hình → như ví dụ trên
2. Cộng hai số:

<span>section .text<br>global _start<br><br>_start:<br> mov rax, 5 ; số 5<br> mov rbx, 3 ; số 3<br> add rax, rbx ; rax = rax + rbx<br><br> ; kết quả 8 ở rax, chỉ lưu trong register<br> mov rdi, rax ; exit code = 8<br> mov rax, 60 ; sys_exit<br> syscall<br></span>

• Bạn có thể chạy → exit code sẽ là 8 (kiểm tra bằng $? trên Linux)

---

Bước 5: Tips để làm quen ASM​

1. Bắt đầu với các lệnh cơ bản: mov, add, sub, inc, dec, cmp, jmp
2. Làm việc với register trước, sau đó học memory addressing
3. Debug bằng gdb hoặc simulator → nhìn dữ liệu trong register
4. Viết chương trình nhỏ trước: in ra màn hình, cộng trừ hai số, vòng lặp đơn giản
5. Hiểu cách máy tính thực sự làm việc → ASM rất gần với phần cứng

---

Tóm tắt cho người mới:

• ASM ≈ “ngôn ngữ của CPU”, thao tác trực tiếp với register và memory
• Chương trình ASM = section dữ liệu + section text
• Lệnh cơ bản: mov, add, sub, cmp, jmp
• Tương tác với OS = syscall