Câu lạc bộ Tin học dành cho học sinh Tiểu học

[sai mần gium pen 07 - Vũ Hoàng Quân 5/4]

I. Khái niệm cơ bản​

File I/O (Input/Output) nghĩa là đọc và ghi dữ liệu từ/tới tệp tin trên máy tính.
C++ hỗ trợ điều này thông qua thư viện <fstream> gồm 3 lớp:

Lớp	Chức năng
ofstream	Ghi dữ liệu ra file
ifstream	Đọc dữ liệu từ file
fstream	Vừa đọc vừa ghi

---

II. Tạo và ghi file​

#include <iostream>
#include <fstream>  // để dùng ofstream
using namespace std;

int main() {
    ofstream fileOut("data.txt");  // tạo hoặc mở file để ghi

    if (fileOut.is_open()) {
        fileOut << "Xin chao ban!\n";
        fileOut << "Day la dong thu hai.\n";
        fileOut << "C++ rat hay!";
        fileOut.close();  // đóng file lại
        cout << "Ghi file thanh cong!" << endl;
    } else {
        cout << "Khong the mo file!" << endl;
    }

    return 0;
}

Kết quả:
Tạo ra file data.txt với nội dung:

Xin chao ban!
Day la dong thu hai.
C++ rat hay!

---

III. Đọc dữ liệu từ file​

#include <iostream>
#include <fstream>
#include <string>
using namespace std;

int main() {
    ifstream fileIn("data.txt");  // mở file để đọc
    string line;

    if (fileIn.is_open()) {
        while (getline(fileIn, line)) {
            cout << line << endl;  // in từng dòng
        }
        fileIn.close();
    } else {
        cout << "Khong the mo file!" << endl;
    }

    return 0;
}

Kết quả trên màn hình:

Xin chao ban!
Day la dong thu hai.
C++ rat hay!

---

IV. Vừa đọc vừa ghi (fstream)​

Nếu bạn cần đọc và ghi trong cùng chương trình, dùng fstream:

#include <iostream>
#include <fstream>
using namespace std;

int main() {
    fstream file("test.txt", ios::in | ios::out | ios::app); 
    // ios::app => ghi nối tiếp
    // ios::in => đọc
    // ios::out => ghi

    if (file.is_open()) {
        file << "Dong moi duoc them!\n";
        file.seekg(0);  // quay lại đầu file để đọc
        string line;
        while (getline(file, line)) {
            cout << line << endl;
        }
        file.close();
    } else {
        cout << "Khong mo duoc file!" << endl;
    }

    return 0;
}

---

V. Chế độ mở file​

Chế độ	Ý nghĩa
ios::in	Mở để đọc
ios::out	Mở để ghi
ios::app	Ghi nối tiếp (không ghi đè)
ios::trunc	Ghi đè (xóa hết dữ liệu cũ)
ios::binary	Mở file dạng nhị phân

---

VI. Ví dụ: Ghi và đọc điểm học sinh​

#include <iostream>
#include <fstream>
using namespace std;

int main() {
    // Ghi file
    ofstream out("diem.txt");
    int n;
    cout << "Nhap so hoc sinh: ";
    cin >> n;

    for (int i = 0; i < n; i++) {
        string ten;
        int diem;
        cout << "Ten: "; cin >> ten;
        cout << "Diem: "; cin >> diem;
        out << ten << " " << diem << endl;
    }
    out.close();

    // Đọc file
    ifstream in("diem.txt");
    cout << "\nDanh sach trong file:\n";
    string ten;
    int diem;
    while (in >> ten >> diem) {
        cout << ten << " - " << diem << endl;
    }
    in.close();

    return 0;
}

File diem.txt:

An 9
Binh 7
Chi 10

---

VII. Hình minh họa:​

Chương trình → [ofstream] → file.txt → [ifstream] → Màn hình

---

VIII. Bài tập luyện tập​

Bài 1:​

Tạo file ghichu.txt, ghi vào 3 dòng nội dung bất kỳ rồi đọc lại.

Bài 2:​

Ghi danh sách 5 học sinh gồm tên + điểm, sau đó đọc lại và tính điểm trung bình.

Bài 3 (nâng cao):​

Tạo chương trình quản lý file đơn giản:

• Chọn 1: ghi thêm dữ liệu
• Chọn 2: đọc dữ liệu
• Chọn 3: thoát

---

Tóm tắt Tiết 8​

Chức năng	Cú pháp	Ghi chú
Ghi file	ofstream file("a.txt");	Dùng <<
Đọc file	ifstream file("a.txt");	Dùng getline() hoặc >>
Đóng file	file.close();	Luôn nên có
Chế độ	ios::in, ios::out, ios::app	Kết hợp được
Thư viện	<fstream>	Bắt buộc dùng