Chơi trò chơi điện tử là một thú vui cực kỳ phổ biến, không chỉ với thanh thiếu niên. Theo Hiệp hội Phần mềm Giải trí, độ tuổi trung bình của hơn 225 triệu người chơi trò chơi điện tử tại Hoa Kỳ là 31.
Trò chơi điện tử có thể là một cách giải tỏa căng thẳng rất cần thiết và là cơ hội để kết nối với mọi người khi chơi trực tuyến. Tuy nhiên, chúng cũng có thể gây nghiện, gây mỏi mắt và chấn thương do sử dụng quá mức ở tay và cánh tay. Hơn nữa, chúng còn khuyến khích hành vi ít vận động, có thể góp phần làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ .
Trẻ em trai mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ(ASD) hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi tính chất gây nghiện của trò chơi điện tử. Theo dữ liệu được công bố trên tạp chí Pediatrics , thời gian chơi trung bình hàng ngày của trẻ em trai mắc chứng ASD là 2,1 giờ và trẻ em trai mắc chứng ADHD là 1,7 giờ, so với 1,2 giờ của trẻ em trai phát triển bình thường.
Theo Tiến sĩ Y khoa Pearce Korb, Phó giáo sư khoa thần kinh tại Đại học Virginia Commonwealth ở Richmond, những người mắc chứng rối loạn thần kinh chơi game quá mức có thể bỏ qua các buổi vật lý trị liệu hoặc quên uống thuốc, và chơi game có thể làm tình trạng mệt mỏi của họ trở nên tồi tệ hơn.
Để giúp các game thủ tránh những cạm bẫy này và đạt được một số lợi ích, Tiến sĩ Korb và các bác sĩ khác đưa ra những khuyến nghị sau.
Đặt ra giới hạn. Hãy giới hạn thời gian chơi trong một khoảng thời gian cụ thể, theo Jose Posas, Tiến sĩ, Bác sĩ Thần kinh Thể thao (FAAN), bác sĩ thần kinh thể thao tại Ochsner Health ở New Orleans. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị giới hạn thời gian chơi hàng ngày từ 30 đến 60 phút trong tuần và hai giờ vào cuối tuần. Tiến sĩ Posas khuyến khích người chơi dừng lại trước khi đạt đến một cấp độ mới trong trò chơi và giữ lại thời gian đó cho lần chơi tiếp theo.
Chơi như một phần thưởng. Trò chơi điện tử có thể là công cụ đắc lực cho trẻ mắc chứng ADHD vì chúng giúp tập trung sự chú ý của trẻ, theo Tiến sĩ Wendy Ross, bác sĩ nhi khoa phát triển và giám đốc Trung tâm Tự kỷ và Đa dạng Thần kinh tại Jefferson Health ở Philadelphia. Tuy nhiên, trẻ rất dễ bị nghiện. Để tránh điều đó, bà khuyến khích các bậc cha mẹ dùng trò chơi như một phần thưởng khi trẻ làm bài tập về nhà hoặc làm việc nhà.
Hãy chọn trò chơi một cách khôn ngoan. "Một số trò chơi điện tử nhập vai [như loạt phim "Mount & Blade"] có thể hấp dẫn về mặt nhận thức", Craig Stark, Tiến sĩ, giáo sư về thần kinh học và hành vi tại Đại học California Irvine, người đã công bố một nghiên cứu về tác động của trò chơi điện tử đối với trí nhớ trên Tạp chí Khoa học Thần kinh , cho biết. "Ngay cả lượng chơi khiêm tốn - 30 phút mỗi ngày - cũng đã được chứng minh là cải thiện khả năng trí nhớ ở người lớn ở mọi lứa tuổi", ông nói. Tiến sĩ Ross cho biết trò chơi cũng có thể xây dựng các kỹ năng xã hội cho những người mắc chứng tự kỷ. "Cha mẹ có thể sử dụng điều đó để khuyến khích tương tác trực tiếp". Tiến sĩ Posas cho biết các trò chơi yêu cầu người chơi vẽ khuôn mặt - chẳng hạn như "Pixicade" - có thể giúp họ nhận ra các tín hiệu xã hội như buồn hay vui, và các trò chơi yêu cầu người chơi chăm sóc động vật trang trại, như "Harvest Moon", giúp xây dựng sự đồng cảm.
Hãy giữ an toàn khi chơi. Ánh sáng mạnh hoặc nhấp nháy có thể gây ra chứng đau nửa đầu hoặc co giật. Bệnh nhân đau nửa đầu nên sử dụng chế độ ánh sáng yếu hơn, và những người bị động kinh nên đảm bảo video không có đèn nhấp nháy, Tiến sĩ Posas cho biết. Ông nói thêm rằng những người bị chấn động não nên tránh chơi trò chơi điện tử trong 24 đến 48 giờ đầu sau chấn thương. Sau thời gian đó, nếu họ có thể tập trung vào trò chơi điện tử, đó có thể là dấu hiệu của sự tiến triển. "Khi một phụ huynh nói với tôi rằng đứa con bị chấn động não của họ có thể dành hàng giờ tập trung vào trò chơi điện tử nhưng lại bỏ học sau nửa giờ, tôi biết rằng đứa trẻ đang khá hơn", Tiến sĩ Posas nói. "Đó là lúc tôi bảo con bắt đầu giở sách ra đọc."
Đừng mất ngủ. "Thiếu ngủ không tốt cho bất kỳ ai", Tiến sĩ Korb, một game thủ nghiệp dư, cho biết. "Tôi không nói là đừng chơi. Ý tôi là đừng chơi trước 2 giờ sáng". Đối với những người mắc bệnh động kinh, thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ lên cơn co giật, ông nói.
Kết hợp một hoạt động nào đó năng động. Hãy tạm dừng chơi game để vận động thể chất — đi bộ, nhảy theo nhạc, giãn cơ — hoặc làm điều đó ngay trước hoặc sau khi chơi. Điều này sẽ làm giảm tình trạng cứng khớp, điều quan trọng đối với tất cả mọi người, đặc biệt là những người đang hồi phục sau đột quỵ, người mắc bệnh Parkinson hoặc đa xơ cứng .
Hãy để trò chơi mang tính xã hội. Trò chơi có thể được sử dụng để giảm bớt sự cô lập xã hội và trầm cảm, đặc biệt là đối với người cao tuổi sống một mình, theo lời Tiến sĩ Korb. Một bệnh nhân như vậy đã nói với Tiến sĩ Korb rằng việc say mê chơi "Call of Duty" với mọi người trên khắp thế giới rất tốt cho sức khỏe tinh thần của ông. "Sự tương tác là một cách để ngăn ngừa trầm cảm, một căn bệnh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ", Tiến sĩ Korb nói, đồng thời gợi ý nên tìm một trò chơi có thể chơi cùng bạn bè trên cùng một màn hình hoặc với những người khác qua internet.
Sử dụng trò chơi cho vật lý trị liệu.Nhiều trò chơi đi kèm với hệ thống Wii có thể được tích hợp vào liệu pháp điều trị cho người mắc bệnh Parkinson hoặc những người đang hồi phục sau đột quỵ, theo Eric Anderson, Tiến sĩ, Tiến sĩ Thần kinh, FAAN, một bác sĩ thần kinh tại Gulfport, Florida. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Liệu pháp Vận động và Thân thể cho thấy liệu pháp điều trị dựa trên Wii đã cải thiện khả năng giữ thăng bằng ở bệnh nhân Parkinson. Đối với bệnh nhân đột quỵ, liệu pháp vận động dựa trên Wii cho chi trên đã cải thiện khả năng vận động chức năng, theo một nghiên cứu năm 2017 trên tạp chí Khuyết tật và Phục hồi chức năng . Tiến sĩ Anderson khuyến nghị bệnh nhân nên xem xét bất kỳ trò chơi nào với nhóm chăm sóc của mình trước khi thử để đảm bảo chúng phù hợp và có thể được điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể của họ.
Trong một thử nghiệm lâm sàng khác, được tài trợ bởi Viện Y tế Quốc gia, các nhà nghiên cứu đã phát triển và thử nghiệm một trò chơi được thiết kế để giải quyết tình trạng kém tập trung ở trẻ em và thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. "Chúng tôi nhận thấy rằng trò chơi cải thiện khả năng tập trung không gian và làm giảm các triệu chứng ADHD, thường gặp ở trẻ em mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ", Jeanne Townsend, Tiến sĩ, giám đốc Phòng thí nghiệm Nghiên cứu về Tự kỷ và Phát triển tại Đại học California San Diego, người đã tiến hành thử nghiệm cùng với Leanne Chukoskie, Tiến sĩ, thuộc Đại học Northeastern, cho biết. Trẻ em chơi trò chơi bằng cách sử dụng thiết bị theo dõi mắt, giúp chúng tập trung chú ý, Tiến sĩ Townsend giải thích. Dựa trên thử nghiệm đó, cô và Tiến sĩ Chukoskie đã thành lập BrainLeap, một công ty tiếp thị loại trò chơi điều khiển bằng ánh mắt này đến các trường học để trẻ em khuyết tật học tậpsử dụng .
Trò chơi điện tử có thể là một cách giải tỏa căng thẳng rất cần thiết và là cơ hội để kết nối với mọi người khi chơi trực tuyến. Tuy nhiên, chúng cũng có thể gây nghiện, gây mỏi mắt và chấn thương do sử dụng quá mức ở tay và cánh tay. Hơn nữa, chúng còn khuyến khích hành vi ít vận động, có thể góp phần làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ .
Trẻ em trai mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ(ASD) hoặc rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD) đặc biệt dễ bị ảnh hưởng bởi tính chất gây nghiện của trò chơi điện tử. Theo dữ liệu được công bố trên tạp chí Pediatrics , thời gian chơi trung bình hàng ngày của trẻ em trai mắc chứng ASD là 2,1 giờ và trẻ em trai mắc chứng ADHD là 1,7 giờ, so với 1,2 giờ của trẻ em trai phát triển bình thường.
Theo Tiến sĩ Y khoa Pearce Korb, Phó giáo sư khoa thần kinh tại Đại học Virginia Commonwealth ở Richmond, những người mắc chứng rối loạn thần kinh chơi game quá mức có thể bỏ qua các buổi vật lý trị liệu hoặc quên uống thuốc, và chơi game có thể làm tình trạng mệt mỏi của họ trở nên tồi tệ hơn.
Để giúp các game thủ tránh những cạm bẫy này và đạt được một số lợi ích, Tiến sĩ Korb và các bác sĩ khác đưa ra những khuyến nghị sau.
Đặt ra giới hạn. Hãy giới hạn thời gian chơi trong một khoảng thời gian cụ thể, theo Jose Posas, Tiến sĩ, Bác sĩ Thần kinh Thể thao (FAAN), bác sĩ thần kinh thể thao tại Ochsner Health ở New Orleans. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến nghị giới hạn thời gian chơi hàng ngày từ 30 đến 60 phút trong tuần và hai giờ vào cuối tuần. Tiến sĩ Posas khuyến khích người chơi dừng lại trước khi đạt đến một cấp độ mới trong trò chơi và giữ lại thời gian đó cho lần chơi tiếp theo.
Chơi như một phần thưởng. Trò chơi điện tử có thể là công cụ đắc lực cho trẻ mắc chứng ADHD vì chúng giúp tập trung sự chú ý của trẻ, theo Tiến sĩ Wendy Ross, bác sĩ nhi khoa phát triển và giám đốc Trung tâm Tự kỷ và Đa dạng Thần kinh tại Jefferson Health ở Philadelphia. Tuy nhiên, trẻ rất dễ bị nghiện. Để tránh điều đó, bà khuyến khích các bậc cha mẹ dùng trò chơi như một phần thưởng khi trẻ làm bài tập về nhà hoặc làm việc nhà.
Hãy chọn trò chơi một cách khôn ngoan. "Một số trò chơi điện tử nhập vai [như loạt phim "Mount & Blade"] có thể hấp dẫn về mặt nhận thức", Craig Stark, Tiến sĩ, giáo sư về thần kinh học và hành vi tại Đại học California Irvine, người đã công bố một nghiên cứu về tác động của trò chơi điện tử đối với trí nhớ trên Tạp chí Khoa học Thần kinh , cho biết. "Ngay cả lượng chơi khiêm tốn - 30 phút mỗi ngày - cũng đã được chứng minh là cải thiện khả năng trí nhớ ở người lớn ở mọi lứa tuổi", ông nói. Tiến sĩ Ross cho biết trò chơi cũng có thể xây dựng các kỹ năng xã hội cho những người mắc chứng tự kỷ. "Cha mẹ có thể sử dụng điều đó để khuyến khích tương tác trực tiếp". Tiến sĩ Posas cho biết các trò chơi yêu cầu người chơi vẽ khuôn mặt - chẳng hạn như "Pixicade" - có thể giúp họ nhận ra các tín hiệu xã hội như buồn hay vui, và các trò chơi yêu cầu người chơi chăm sóc động vật trang trại, như "Harvest Moon", giúp xây dựng sự đồng cảm.
Hãy giữ an toàn khi chơi. Ánh sáng mạnh hoặc nhấp nháy có thể gây ra chứng đau nửa đầu hoặc co giật. Bệnh nhân đau nửa đầu nên sử dụng chế độ ánh sáng yếu hơn, và những người bị động kinh nên đảm bảo video không có đèn nhấp nháy, Tiến sĩ Posas cho biết. Ông nói thêm rằng những người bị chấn động não nên tránh chơi trò chơi điện tử trong 24 đến 48 giờ đầu sau chấn thương. Sau thời gian đó, nếu họ có thể tập trung vào trò chơi điện tử, đó có thể là dấu hiệu của sự tiến triển. "Khi một phụ huynh nói với tôi rằng đứa con bị chấn động não của họ có thể dành hàng giờ tập trung vào trò chơi điện tử nhưng lại bỏ học sau nửa giờ, tôi biết rằng đứa trẻ đang khá hơn", Tiến sĩ Posas nói. "Đó là lúc tôi bảo con bắt đầu giở sách ra đọc."
Đừng mất ngủ. "Thiếu ngủ không tốt cho bất kỳ ai", Tiến sĩ Korb, một game thủ nghiệp dư, cho biết. "Tôi không nói là đừng chơi. Ý tôi là đừng chơi trước 2 giờ sáng". Đối với những người mắc bệnh động kinh, thiếu ngủ có thể làm tăng nguy cơ lên cơn co giật, ông nói.
Kết hợp một hoạt động nào đó năng động. Hãy tạm dừng chơi game để vận động thể chất — đi bộ, nhảy theo nhạc, giãn cơ — hoặc làm điều đó ngay trước hoặc sau khi chơi. Điều này sẽ làm giảm tình trạng cứng khớp, điều quan trọng đối với tất cả mọi người, đặc biệt là những người đang hồi phục sau đột quỵ, người mắc bệnh Parkinson hoặc đa xơ cứng .
Hãy để trò chơi mang tính xã hội. Trò chơi có thể được sử dụng để giảm bớt sự cô lập xã hội và trầm cảm, đặc biệt là đối với người cao tuổi sống một mình, theo lời Tiến sĩ Korb. Một bệnh nhân như vậy đã nói với Tiến sĩ Korb rằng việc say mê chơi "Call of Duty" với mọi người trên khắp thế giới rất tốt cho sức khỏe tinh thần của ông. "Sự tương tác là một cách để ngăn ngừa trầm cảm, một căn bệnh có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trí nhớ", Tiến sĩ Korb nói, đồng thời gợi ý nên tìm một trò chơi có thể chơi cùng bạn bè trên cùng một màn hình hoặc với những người khác qua internet.
Sử dụng trò chơi cho vật lý trị liệu.Nhiều trò chơi đi kèm với hệ thống Wii có thể được tích hợp vào liệu pháp điều trị cho người mắc bệnh Parkinson hoặc những người đang hồi phục sau đột quỵ, theo Eric Anderson, Tiến sĩ, Tiến sĩ Thần kinh, FAAN, một bác sĩ thần kinh tại Gulfport, Florida. Một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Liệu pháp Vận động và Thân thể cho thấy liệu pháp điều trị dựa trên Wii đã cải thiện khả năng giữ thăng bằng ở bệnh nhân Parkinson. Đối với bệnh nhân đột quỵ, liệu pháp vận động dựa trên Wii cho chi trên đã cải thiện khả năng vận động chức năng, theo một nghiên cứu năm 2017 trên tạp chí Khuyết tật và Phục hồi chức năng . Tiến sĩ Anderson khuyến nghị bệnh nhân nên xem xét bất kỳ trò chơi nào với nhóm chăm sóc của mình trước khi thử để đảm bảo chúng phù hợp và có thể được điều chỉnh theo nhu cầu cụ thể của họ.
Một đơn thuốc để chơi trò chơi
Với sự phổ biến của trò chơi điện tử—hơn 225 triệu người Mỹ chơi và độ tuổi trung bình là 31—không có gì ngạc nhiên khi các nhà khoa học đang khám phá giá trị trị liệu của chúng. Ít nhất một trò chơi điện tử—“Endeavor Rx”—thậm chí đã được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ chấp thuận để điều trị cho trẻ em từ 8 đến 12 tuổi mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý (ADHD). Trong trò chơi, người chơi điều khiển một nhân vật đi theo một lộ trình đầy những yếu tố gây xao nhãng về thị giác và thính giác, đòi hỏi người chơi phải tập trung vào nhiều thứ cùng một lúc. Trong hai thử nghiệm lâm sàng, Endeavor Rx đã cải thiện khả năng tập trung của trẻ em mắc chứng ADHD.Trong một thử nghiệm lâm sàng khác, được tài trợ bởi Viện Y tế Quốc gia, các nhà nghiên cứu đã phát triển và thử nghiệm một trò chơi được thiết kế để giải quyết tình trạng kém tập trung ở trẻ em và thanh thiếu niên mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ. "Chúng tôi nhận thấy rằng trò chơi cải thiện khả năng tập trung không gian và làm giảm các triệu chứng ADHD, thường gặp ở trẻ em mắc chứng rối loạn phổ tự kỷ", Jeanne Townsend, Tiến sĩ, giám đốc Phòng thí nghiệm Nghiên cứu về Tự kỷ và Phát triển tại Đại học California San Diego, người đã tiến hành thử nghiệm cùng với Leanne Chukoskie, Tiến sĩ, thuộc Đại học Northeastern, cho biết. Trẻ em chơi trò chơi bằng cách sử dụng thiết bị theo dõi mắt, giúp chúng tập trung chú ý, Tiến sĩ Townsend giải thích. Dựa trên thử nghiệm đó, cô và Tiến sĩ Chukoskie đã thành lập BrainLeap, một công ty tiếp thị loại trò chơi điều khiển bằng ánh mắt này đến các trường học để trẻ em khuyết tật học tậpsử dụng .