Danh hiệu:
(“Lường” nghĩa là đo lường – vì ông giỏi toán học và đo đạc)
- Sinh: Năm 1441, tại làng Cao Hương (nay thuộc xã Liên Minh, huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định).
- Mất: Năm 1496.
- Thời đại: Nhà Hậu Lê, vua Lê Thánh Tông.
- Tên thật: Lương Thế Vinh
- Ông nổi tiếng là người thông minh, ham học từ nhỏ, học giỏi cả văn lẫn toán.
- Năm 1463, ông thi đỗ Trạng nguyên (người đỗ đầu trong kỳ thi Đình của triều đình).
- Được triều đình trọng dụng, giao nhiều trọng trách về giáo dục, toán học và lịch pháp (tính ngày tháng, thời gian).
- Là người giỏi cả văn, võ và toán, vừa là quan, vừa là thầy giáo, nhà nghiên cứu khoa học.
Toán học và đo lường
- Soạn và biên soạn nhiều sách toán học, đặc biệt là:
“Đại thành toán pháp” – được xem là cuốn sách toán học cổ quan trọng nhất của Việt Nam thời trung đại. - Ông giỏi về phép tính hình học, đo đạc ruộng đất, tính diện tích, thể tích, nên được dân gian gọi là “Trạng Lường” (người đo lường giỏi).
- Soạn và biên soạn nhiều sách toán học, đặc biệt là:
Lịch pháp và thiên văn
- Tham gia biên soạn Lịch triều Lê, giúp triều đình xác định ngày tháng âm lịch chính xác, phục vụ sản xuất nông nghiệp và nghi lễ.
- Giáo dục và văn hóa
- Là một trong những người đầu tiên đề cao vai trò của giáo dục và khoa học thực tiễn.
- Ông dạy học, truyền cảm hứng học tập cho nhiều thế hệ học trò.
- Tên ông gắn liền với tinh thần “học để làm việc, để giúp dân giúp nước”.
- Lương Thế Vinh được nhân dân tôn vinh là Danh nhân văn hóa dân tộc.
- Tên ông được đặt cho nhiều trường học, đường phố và giải thưởng toán học ở Việt Nam.
- Ở Nam Định có đền thờ Trạng Lường Lương Thế Vinh, nơi hàng năm tổ chức lễ hội tưởng nhớ ông.
- Lương Thế Vinh là biểu tượng của trí tuệ Việt Nam – vừa giỏi lý thuyết, vừa biết ứng dụng vào đời sống.
- Tấm gương của ông dạy ta rằng:
