Đây là một câu hỏi rất thú vị — và cũng là một giả thuyết sinh thái học lớn mà nhiều nhà khoa học từng bàn tới: “Điều gì sẽ xảy ra nếu muỗi tuyệt chủng?”
Câu trả lời không đơn giản là “tốt” hay “xấu”, vì muỗi gây hại cho con người, nhưng chúng cũng đóng vai trò trong hệ sinh thái.
Trước hết, con người chắc chắn được hưởng lợi ở nhiều mặt:
Không phải loài muỗi nào cũng “xấu”. Trong khoảng 3.500 loài muỗi, chỉ vài chục loài hút máu người và truyền bệnh. Còn lại phần lớn ăn mật hoa và đóng vai trò sinh thái quan trọng:
Nếu muỗi biến mất hoàn toàn, con người sẽ rất vui, nhưng thiên nhiên có thể phải thích nghi một thời gian dài.
Tuy nhiên, các nhà sinh học cho rằng hệ sinh thái sẽ không sụp đổ hoàn toàn, vì các loài khác có thể thay thế vai trò của muỗi theo thời gian.
Câu trả lời không đơn giản là “tốt” hay “xấu”, vì muỗi gây hại cho con người, nhưng chúng cũng đóng vai trò trong hệ sinh thái.
1. Lợi ích nếu muỗi biến mất
Trước hết, con người chắc chắn được hưởng lợi ở nhiều mặt:
Giảm mạnh bệnh truyền nhiễm:
Muỗi là vật trung gian truyền bệnh sốt rét, sốt xuất huyết, Zika, viêm não Nhật Bản, v.v.
Nếu không có muỗi, hàng trăm triệu ca bệnh và hàng triệu ca tử vong mỗi năm sẽ biến mất.
Thoải mái hơn:
Không còn bị đốt, mất ngủ, ngứa ngáy; du lịch, sinh hoạt ngoài trời sẽ dễ chịu hơn rất nhiều.
2. Nhưng mặt trái – hệ sinh thái sẽ bị ảnh hưởng
Không phải loài muỗi nào cũng “xấu”. Trong khoảng 3.500 loài muỗi, chỉ vài chục loài hút máu người và truyền bệnh. Còn lại phần lớn ăn mật hoa và đóng vai trò sinh thái quan trọng:
Thức ăn cho động vật khác
- Ấu trùng muỗi sống trong nước là nguồn thức ăn lớn cho cá, nòng nọc, côn trùng thủy sinh.
- Muỗi trưởng thành là thức ăn của chim, dơi, ếch, nhện…
Nếu muỗi biến mất, chuỗi thức ăn ở một số vùng ẩm thấp sẽ bị xáo trộn.
Thụ phấn cho cây trồng
- Nhiều loài muỗi (đặc biệt ở vùng Bắc Cực) hút mật hoa, giúp thụ phấn cho các loại hoa dại.
Sự biến mất của muỗi có thể ảnh hưởng đến sinh sản của một số loài thực vật.
Ảnh hưởng vùng cực
- Ở Bắc Cực, ấu trùng muỗi là nguồn năng lượng chính cho chim di cư. Nếu mất đi, số lượng chim có thể giảm mạnh, kéo theo thay đổi lớn trong hệ sinh thái vùng lạnh.
3. Tổng kết
| Ảnh hưởng | Tích cực | Tiêu cực |
|---|---|---|
| Con người | Hết bệnh truyền muỗi, thoải mái hơn | Không đáng kể |
| Động vật ăn muỗi | - | Thiếu nguồn thức ăn |
| Cây cối & hoa dại | - | Giảm khả năng thụ phấn ở một số loài |
| Hệ sinh thái toàn cầu | - | Có thể mất cân bằng cục bộ |
Kết luận:
Nếu muỗi biến mất hoàn toàn, con người sẽ rất vui, nhưng thiên nhiên có thể phải thích nghi một thời gian dài.Tuy nhiên, các nhà sinh học cho rằng hệ sinh thái sẽ không sụp đổ hoàn toàn, vì các loài khác có thể thay thế vai trò của muỗi theo thời gian.